कम खर्चिलो, सानो गाडीमा सिधा जाने यात्रू हुँदा बाटोमा रोकिरहन नपर्ने
बुटवल -नेपालको प्रमुख शहर मध्ये एक बुटवल र अन्तर्राष्ट्रिय पर्यटकीय गन्तव्य लुम्बिनी रुपन्देही जिल्लामै पर्दछ। बुटवलबाट लुम्बिनीको दुरी ४२ किलोमिटर छ। तर एउटै जिल्लाका दुई महत्वपूर्ण ठाउँलाई सिधा सार्वजनिक यातायातले जोडेको छैन।
बुटवलबाट लुम्बिनी सिधा सार्वजनिक यातायात सञ्चालन गर्नुपर्छ भन्ने आवाज बेला बेलामा उठीरहेको छ।
सार्वजनिक यातायातको लागि यो रुटमा विद्युतीय माइक्रो अर्थात इभी उपयुक्त हुने विचार व्यक्त भएका छन्। १२ सिटे इभी सञ्चालन हुँदा खर्च पनि कम र लुम्बिनी आवत जावत गर्न छिटो हुने पर्यटन क्षेत्रमा आवद्धहरुको भनाइ छ।
होटल तथा रेष्टुरेण्ट व्यवसायी संघ रुपन्देहीका अध्यक्ष लेखनाथ भण्डारीले बुटवलबाट लुम्बिनी सिधा सार्वजनिक यातायात अति आवश्यक भएको बताए। ‘कार्यालय वा व्यवसायको शिलसिलामा बाहिरबाट बुटवल आएर हाम्रा होटलमा बस्नुहुन्छ। सबैसँग निजी गाडी हुँदैन।’ उनले भने ‘सिधा र सहज सार्वजनिक यातायात हुन्थ्यो भने हाम्रा पाहुनाहरु लुम्बिनी घुमेर आउन सक्नुहुन्थ्यो।’
अध्यक्ष भण्डारीले इन्धनका गाडी भन्दा विद्युतीय सवारी इभी चल्दा राम्रो हुने उल्लेख गरे। ‘इन्धनको गाडी चलाउँदा खर्च बढि हुन्छ। यात्रु कम भए भने चल्न गाह्रो हुन्छ।’ उनले भने ‘इभी गाडी चलाउँदा खर्च पनि कम हुन्छ दिर्घकालसम्म चल्न सक्छ।’
नेपाल एशोसिएन अफ टुर एण्ड ट्राभल एजेन्टस (नाट्टा) लुम्बिनीका प्रथम उपाध्यक्ष कुलचन्द्र पाण्डेले १२ सिटे इभी सञ्चालन भएमा लुम्बिनी पुग्न छिटो र सहज हुने बताए। ‘ठूलो बस सञ्चालन गर्दा सिधै जाने यात्रु कम हुन्छन्। बाटोमा रोक्दै यात्रु चढाउँदै र झराल्दै जानुपर्छ।’ उनले भने ‘सानो गाडीमा थोरै यात्रु हुँदा सिधै लुम्बिनी सहज हुन्छ। विचविचमा रोक्न नपर्दा यात्रा पनि छिटो पनि हुन्छ।’ बुटवलबाट लुम्बिनी सिधा सार्वजनिक यातायात सञ्चालन हुने हो भने रुपन्देहीको पर्यटन क्षेत्र चलायमान हुने पाण्डेले बताए।
बुटवलबाट लुम्बिनी जानको लागि मुख्य गरेर ३ वटा सडकका रुट छ। एउटा भैरहवा हुँदै लुम्बिनी जाने। अर्को बेलबास बेथरीको ४ लेन सडक हुँदै जान सकिन्छ। तेस्रो बुटवलबाट पश्चिम सैनामैनाको रामापुर पुगेर राजमार्गलाई छाडेर दक्षिण लागेपछि पनि गैडहवा हुँदै लुम्बिनी पुग्न सकिन्छ। यस बाहेक अन्य थुपै भित्री बाटाहरु पनि छन्।
पर्यटनकर्मी तथा टुर गाइड कमलेश श्रेष्ठले १२ सिटे इभी दुबै तर्फको रुटमा चल्दा राम्रो हुने बताए। ‘एउटा गाडी बुटवलबाट भैरहवा हुँदै लुम्बिनी जाने र गैडहवा रामापुर भएर बुटवल आउने गरि चल्ने। अर्को रामापुर, गैडहवा भएर चलाउने हो भने उपयुक्त हुन्छ।’ उनले भने ‘१२ सिटे इभी गाडी चलाउने हो भने खर्च पनि कम र पर्यटनमैत्री पनि हुन्छ।’ त्यसबाहेक बेलबास बेथरी हुँदै लुम्बिनीको लागि सार्वजनिक सवारी चल्दा पनि दुरीको हिसाबले लुम्बिनी पुग्न अझै छोँटो हुन्छ।
पश्चिम नेपाल बस व्यवसायी प्रा.लि.ले यही माघ १ गतेबाट बुटवलबाट लुम्बिनी सिधा सार्वजनिक यातायात सञ्चालन गर्ने तयारी गरेको छ। प्रा.लिका अन्तर्गत अहिले ६० वटा जति इभी विभिन्न जिल्लामा सञ्चालन भएका छन्। प्रा.लि.का अध्यक्ष दधिराम खरेलले अब बुटवलबाट लुम्बिनी विद्युतीय माइक्रो आर्थात इभी सञ्चालन गर्न लागेको जानकारी दिए। ‘यातायात व्यवसाय सेवामुलुक पेशा भएकाले कमाइ नभएपनि अब हामीले यो रुटमा गाडी चलाउनै पर्छ। चलाउन सकिएन, यात्रु भएन भन्ने छुट हामीलाई छैन।’ उनले भने ‘माघ १ गतेबाट हामीले बुटवलबाट सैनामैनाको रामापुर हुँदै लुम्बिनीसम्म सार्वजनिक यातायात सञ्चालन गर्छौं। तत्कालको लागि कम खर्चिलो इभी गाडिहरुलाई केही संस्थागत सुविधा दिएर सेवा सुरु गर्ने विचारमा छौं।’
विगतमा पनि बुटवल लुम्बिनी बस सञ्चालन गरेको तर यात्रुको अभावमा निरन्तरता दिन नसकेको खरेलले बताए। विद्युतीय गाडी अर्थात इभी सञ्चालन गर्दा अब निरन्तरता दिन सकिने उनले बताए।
पछिल्लो विद्युतीय माइक्रो अर्थात इभी गाडीहरुको बजार पनि बढिरहेको छ। बुटवलबाट विभिन्न जिल्लाका रुटहरुमा ११ सिटेदेखी १८ सिटेसम्मका इभी चल्ने गरेका छन्। इभी गाडी निकै किफायती भएकाले बजार पनि अहिले यसैको रहेको लोक शुसिला मोटर प्रा.लि.का सेल्स प्रमुख अभिनाश शर्मा पौडेलले बताए। ‘जिरो लेबलबाट फूल चार्ज गर्दा ४ सय १० रुपैया खर्च लाग्छ। यो खर्चमा ११ जना यात्रु बोकेर ३ सय किलोमिटर यात्रा गर्न सकिन्छ।’ उनले भने ‘यती दुरीको लागि अर्को गाडीमा सात आठ हजार रुपैयाको इन्धन हाल्नुपर्छ।’ अबको भविश्य नै विद्युतीय गाडीको भएको पौडेलको भनाइ छ।
